Audit czy audyt ISO 9001:2015?
- M.P.
- 10 paź
- 3 minut(y) czytania
Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego osoby zajmujące się systemami zgodnymi z normami ISO używają słowa audit, a nie audyt? Okazuje się, że temat wcale nie jest tak oczywisty, jak mogłoby się wydawać. Postanowiłem więc przyjrzeć się mu bliżej. W środowisku osób związanych z systemami zarządzania ISO słowo audit funkcjonuje bardzo powszechnie.
Co na to językoznawcy?
Swoje poszukiwania rozpocząłem od Słownika Języka Polskiego PWN. Co ciekawe, nie znajdziemy tam hasła audit. Występuje natomiast słowo audyt.
Na stronie PWN można również znaleźć wypowiedź profesora Bralczyka na ten temat. Mówi on [1]:
„W zbiorze przykładów za jednoznacznie odbiegający od polskich norm językowych uznałbym wyraz auditor, ponieważ zapożyczony z łaciny rzeczownik audytor jest w polszczyźnie od stuleci. Dzisiejsza polszczyzna przyswoiła świeżo z angielskiego auditing, z i właśnie. Bliższy jest mi audyt od auditu, tak zresztą, z y, bywa najczęściej zapisywany. Na taką pisownię wskazuje też Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych Markowskiego i Pawelca.”
Teoretycznie moglibyśmy na tym zakończyć nasze poszukiwania. Zarówno słownik PWN, jak i autorytet, jakim bez wątpienia jest prof. Bralczyk, opowiadają się za użyciem formy audyt.
Wypowiedź PKN
Dla zachowania obiektywności warto jednak spojrzeć także na drugą stronę. Okazuje się, że nawet Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) nie jest w tej kwestii całkowicie konsekwentny.
Dla przykładu — w normie PN-EN ISO 9001:2015 zastosowano słowo audit, natomiast w PN-ISO/IEC 27001:2007 użyto formy audyt.
Portal jakosc.biz postanowił zapytać u źródła, czyli w PKN. Odpowiedzi udzieliła pani Anna Mazik-Krysińska, Kierownik Działu Redakcji Wydawnictw PKN [2]:
„Komitet Techniczny nr 6, przy wprowadzaniu norm serii ISO 9000 do zbioru Polskich Norm, prosił o opinię językową i na podstawie uzyskanej odpowiedzi (z Uniwersytetu Warszawskiego) przyjął wersję AUDIT – według opinii polonistycznej poprawną i zgodną z naszym systemem językowym.
Ale… kilka lat później pojawiła się inna opinia językoznawców (Rady Języka Polskiego), tak jakby ktoś zapomniał albo nie wiedział, że kwestionuje nie tylko wcześniejszą opinię językową, lecz także – co ważniejsze – poprawność już przyjętej i w dziedzinie jakości stosowanej terminologii (…)”.
Policja już zajęła się tematem
Co ciekawe, nawet na stronie Policji Kujawsko-Pomorskiej pojawił się artykuł poświęcony tej kwestii! Link znajdziesz pod niniejszym tekstem [3].
Można by żartobliwie stwierdzić, że temat jest tak istotny, iż aż policja musiała się nim zająć.
Jak inni rozwiązują tę kwestię?
Chciałbym jeszcze przytoczyć to, co usłyszeliśmy od prezesa jednej z firm. Powiedział, że stoi na straży poprawności języka polskiego i w jego firmie oraz systemach zarządzania nie ma miejsca na słowo audit.
W ślad za Słownikiem Języka Polskiego uznaje on, że jedynym właściwym terminem jest słowo audyt. Jak powiedział, tak zrobił — co dokładnie wyjaśnił w swojej Księdze Jakości, aby nikt nie miał wątpliwości.
W niektórych firmach stosuje się też podział – auditorzy zajmują się tylko jakością, a audytorzy wszelkimi innymi audytami, np. finansowymi. Z praktyki jednak wiemy, jak trudnym zadaniem jest utrzymanie jednej, konsekwentnej terminologii przy tak zbliżonych do siebie słowach.
To w końcu jakie słowo stosować?
Słowa audit, auditor i auditowanie tak mocno zakorzeniły się w języku specjalistów od zarządzania jakością, że można je uznać za terminologię branżową.
Z drugiej strony, forma audyt jest w pełni poprawna językowo, więc nic nie stoi na przeszkodzie, by używać również jej. Niektóre publikacje preferują audit, inne – audyt.
Czy więc jest o co się spierać? Raczej nie.
Wybierajmy to słowo, które bardziej nam odpowiada – w końcu i tak każdy wie, o co chodzi.
Linki
„Jak dobrze przygotować się do audytu ISO 9001:2015"
- miniporadnik z listami kontrolnymi
Znajdziesz w nim m.in.:
wskazówki, jakie niezgodności audytorzy wykrywają najczęściej,
listy kontrolne (checklisty) obejmujące kluczowe wymagania normy,
gotową mini-ściągę, którą można przekazać wszystkim pracownikom oraz kadrze kierowniczej.
krótki przewodnik „dzień audytu”.
Newsletter
👉 Zainteresowany miniporadnikiem? Zapisz się do naszego newslettera, aby nie przegapić żadnej promocji!
Komentarze